Aydınlatma ergonomisinin optik-gözlük mağaza çalışanları üzerindeki etkilerinin incelenmesi

Deniz Uçar Baycan; Sema Taştan; Gül Ağaoğlu Çobanlar

Authors

Deniz Uçar Baycan Eskişehir Technical University https://orcid.org/0000-0001-6883-0631
Sema Taştan Eskişehir Technical University https://orcid.org/0000-0002-0756-076X
Gül Ağaoğlu Çobanlar Eskişehir Technical University https://orcid.org/0000-0002-2324-7327

Keywords:

Lighting ergonomics, Store lighting design, Visual comfort, Light-surface interaction, Employee visual comfort

Abstract

The field of retail design, guided by a scientifically informed approach, critically examines a range of consumer-oriented phenomena such as purchasing behavior, brand-space experience, and customer loyalty. Simultaneously, it seeks to fulfill ergonomic requirements that prioritize the well-being of store employees. One key aspect of these ergonomic considerations is lighting ergonomics. In this regard, interior spaces should be evaluated in accordance with TS EN 12464, a standard issued by the European Committee for Standardization (CEN) and adopted by the Turkish Standards Institute (TS), which delineates the necessary illuminance levels based on spatial functions. Achieving appropriate lighting intensity through precise lux (lx) measurements and selecting suitable luminaires enables both optimal visual performance and a contribution to efficient retail design. This study aims to investigate the impact of lighting ergonomics on store personnel within optical retail environments, where reflective surfaces are extensively utilized. The research focuses on an optical eyewear store selected as a case study, employing a qualitative research methodology. The Elit Optical Eyewear Store located in the Espark Shopping Mall in Eskişehir, was chosen as the sample for this investigation. Data were gathered through spatial analyses and semi-structured interviews conducted with store employees. The findings indicate that the examined retail environment adversely affects employees' visual comfort when evaluated in terms of lighting ergonomics.

References

Arslan, K., Ersun, N. (2011). Moda sektöründe faaliyet gösteren mağazalarda müşterilerin mağaza tercihinde mağaza tasarımının önemi ve tasarım kriterleri. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(19), 221-245.

Bayrakdar, G. (2016). İşyerlerinin aydınlatma koşullarının iş sağlığı ve güvenliği yönünden değerlendirilmesi. İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlık Tezi, T.C Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, Ankara.

Boyce, P., Veitch, J., Newsham, G., Myer, M., & Hunter, C. (2003). Lighting quality and ofﬁce work: A ﬁeld simulation study. U.S. Dept. of Energy & National Research Council of Canada.

Bozdayı, A. M. (2004). İç mekân ve insan. Hacettepe Üniversitesi Yayınları.

Connelly, L. M. (2016). Trustworthiness in qualitative research. Medsurg Nursing, 25(6), 435-436.

Creswell, J. W. (2007). Quanlitative inquiry & research design choosing among five approaches. Thousand Oak.

Dokuzer Öztürk, L., Tong, T., Aydın Yağmur, Ş. (2008). Ellipsoid reflector design to use in architectural lighting. Megaron, 3(1), 33-52.

Ersöz, E., Sümengen, Ö. (2015). Mağaza aydınlatma tasarımı için geliştirilen dört köşe yönteminin farklı tipolojilerde uygulanması. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 39(2), 182-206.

Gambarov, V. (2007). Perakendeci mağazalarda atmosfer: Azerbaycan’da tüketicilerin mağaza seçimini etkileyen faktörler üzerine bir araştırma [Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].

Gürel, E. (2001). Çalışma yaşamında ışık ve aydınlatmanın önemi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (5), 1-11.

Heerwagen, J. H., Heerwagen, D. R. (1986). Lighting & psychological comfort. Lighting Design + Application, 16(4), 47-51. https://doi.org/10.1177/036063258601600412

Işık, N. (2003, 08-10 Ekim). İç ve dış aydınlatmada malzemenin rolü. TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası 2. Ulusal Aydınlatma Sempozyumu, (s.81-86). Diyarbakır.

İldeş, E., Taşdemir, F. D., Umaroğulları, F. (2021). İç mekân konfor şartlarının AVM (Alışveriş Merkezi) çalışanları üzerindeki etkileri. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi (9), 406-429.

Khan, M. A., Vivek, Minhaj, S. M., Saifi, M. A., Alam, S., Hasan, A. (2022). Impact of store design and atmosphere on shoppers’ purchase decisions: An empirical study with special reference to Delhi-NCR. Sustainability 15, 95. https://doi.org/10.3390/su15010095

Kocabey, S., Ekren, N. (2014). A new approach for examination of performance of interior lighting systems. Energy and Buildings,74, 1-7. https://doi.org/10.1016/j.enbuild.2014.01.014

Kozinets, R., Sherry, J. F., Spence, B., Duhackek, A. & Storm, D. (2002). Themed flagship brand stores in new millenium: Theory, practice, prospects. Journal of Retailing, (78), 17-29.

Kurtz, D., Boone, L. (2019). Çağdaş işletme. Nobel Kitabevi.

Lincoln, Y. S., Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Sage Publications.

Onaygıl, S. (2016, 26 Şubat). Aydınlatma tekniği, verimlilik, planlama ve yönetim. Aydınlatmada Planlama ve Yönetimin Önemi. Gaziantep.

Özgen, H., Öztürk, A., Yalçin, A. (2002). İnsan kaynakları yönetimi. Nobel Kitabeyi.

Özsungur, F., Öztop, H. (2019). Kurumlarda faaliyet alanlarının aydınlatılması ve çalışanlar üzerindeki etkisi. Verimlilik Dergisi, (2), 185-204.

Sabuncuoğlu, Z., Tüz, M. (1996). Örgütsel psikoloji. Ezgi Kitabevi Yayınları.

Saeed, S. A. (2015). Impact of lighting as a visual merchandising tool on consumer’s purchase behaviour. Pakistan Business Review, July, 430-443.

Soomro, Y. A., Kaimkhani, S. A., Iqbal, J. (2017). Effect of visual merchandising elements of retail store on consumer attention. Journal of Business Strategies, 11(1), 21-40.

Stahl, N. A., King, J. R. (2020). Expanding approaches for research: Understanding and using trustworthiness in qualitative research. Journal of Developmental Education, 44(1), 26-28.

Tlapana, T. (2021). The impact of store layout on consumer buying behaviour: a case of convenience stores from a selected township in kwazulu natal. International Review of Management and Marketing, 11(5), 1-6.

Vezir Oğuz, G., Gürdal, S. (2017). Perakende sektöründe mağaza atmosferinin satış personeli performansı üzerine etkileri: Hazır giyim sektöründe bir araştırma. International Journal of Academic Values Studies, (8), 41-54.

Vischer, J. C. (2007). The effects of the physical environment on job performance: towards a theoretical model of workspace stress. Stress and Health, 23, 175-184. https://doi.org/10.1002/smi.1134

Xu, H. (2024). Study of lighting design for interior spaces. Journal of Education and Educational Research, 8(1), 97-10.

Yağar, F. (2023). Nitel araştırmalarda örneklem büyüklüğünün belirlenmesi: Veri doygunluğu. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 138-152.

Yıldırım, A., Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.