Kahve kültürü ve kahve-kafe mekânları üzerine bir analiz: Konya örneği

Yazarlar

  • Merve Dedeoğlu Selçuk Üniversitesi
  • Rabia Köse Doğan Selçuk Üniversitesi

Anahtar Kelimeler:

Kahve- Kahvehane- Kahve Mekânları- Kafe- Konya Kafe

Özet

1500’lü yıllarda hayatımıza giren kahve, beraberinde kahvehane mekânlarını da hayatımıza dâhil etmiştir. Bu çerçevede yaygın bir kültürel birikim meydana gelmiştir. İçecekler arasında hem kültürel anlamda hem de mekânsal faktörler göz önüne alındığında kahve kadar popüler bir başka örnek göze çarpmamaktadır. Günümüzde de bu popülerliğin halen devam ettiği bilinmektedir. Bu araştırmanın amacı; yeme-içme kültürümüzün zaman içindeki değişimi ile birlikte kahve kültürünün Türkiye’de ve dünyada oluşumunu ve gelişimini incelemektir. Ayrıca içecek kültürümüzde köklü bir yeri olan kahvenin, kafe mekânlarını hayatımıza dâhil etmemizdeki önemini ve kafe mekânlarının yoğunluğunu araştırmak hedeflenmektedir. Literatür incelendiğinde Konya ilinin bu konuda daha önce değerlendirmeye alınmadığı görülmüştür. Böylelikle bölgede konu ile ilgili araştırma ihtiyacı doğmaktadır. Bu sebeple de araştırmanın kapsamını Konya ilinin merkez ilçelerinde faaliyet gösteren, kafe mekânları oluşturmaktadır. Bu kapsamda Konya iline bağlı olan Meram, Selçuklu ve Karatay ilçelerinde, kafe mekânlarının yerleşimi ve yayılımı ile ilgili kafe yoğunluğu, yerinde gözlem ve dijital araştırma yöntemi ile incelenmiştir. Kafe mekânlarının bölgelere göre dağılımı ise haritalar ile gösterilmiştir. 1500’lü yıllardan günümüze kadar kafe mekânları, giderek popüler bir hal alarak varlığını sürdürmektedir. Bu mekânların kullanım oranları zaman içinde artmış ve çeşitli bölgelere yayılmıştır. Konya ili merkez ilçelerinde yapılan araştırma sonucunda, kafe mekânlarının merkez ilçelerin ana aksları boyunca ve alışveriş merkezlerinde yoğun olduğu gözlemlenmiştir.

Referanslar

Acar, N., Çakırbaş, A., Çizmeci, B. (2019). Türk Kahvesi Tüketilen Mekânların Seçimini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Nevşehir Örneği. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 135-143. https://doi.org/10.18506/anemon.425801

Akarçay, E. (2012). Kâh Kahvehane Kâh Cafe: Küreselleşen Eskişehir’de Kahve Tüketimi Üzerine Kurumsal Bir Giriş. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 2, 181-202.

Akit Aşık, N. (2017). Değişen Kahve Tüketim Alışkanlıkları ve Türk Kahvesi Üzerine Bir Araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Stıdies, 5(4), 310-325. https://doi.org/10.21325/jotags.2017.152

Bajmaku, A. (2014). Kahve Kültürü Ve Kahvehane Mekânlarının Sosyo Kültürel Ve Politik Yaklaşımlar İle Popüler Kültür Çerçevesinde Değerlendirilmesi: Kosova Örneği [Doktora Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi].

Birsel, S. (1991). Kahveler Kitabı. Nisan Yayınları.

Bostan, İ. (2001). “Kahve”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 24, 202-205.

Ciğerim, N. (2000). Batı ve Türk Mutfağının Gelişimi, Etkileşimi ve Yiyecek İçecek Hizmetlerinde Türk Mutfağının Yerine Bir Bakış. Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar. Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfı, 28.

Evren, B. (1996). Eski İstanbulda Kahvehaneler. Doğan Kitap.

Gregorie, H. D ve Georgeon F. (1999). Doğu’da Kahve ve Kahvehaneler. YKY.

Gürsoy, D. (2012). Sohbetin Bahanesi Kahve. Oğlak Yayıncılık ve Reklamcılık Ltd.Şti.

Hasol, D. (2012). Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü. Yem Yayınevi.

Kurtar Anlı, C. ve Yavan, N. (2019). Deneyim Yaratmada Mekânın Rolü: Starbucks ve Kahve Dünyası’nın Deneyim Ekonomisi ve Üçüncü Yer Bakımından Analizi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 18(1), 100-132. https://doi.org/10.21547/jss.494355

Kolektif. (2004). Ana Britanica Genel Kültür Ansiklopedisi. Ana Yayıncılık A.Ş.

Öztürk, S. (2005). Cumhuriyet Türkiye’sinde Kahvehane ve İktidar. Kırmızı Yayınları.

Parlar, G. (2000). Gravürlerde İstanbul Kahvehaneleri. Skylife, 209, Aralık.

Schivelbusch, W. (2000). Keyif Verici Maddelerin Tarihi; Cennet, Tat ve Mantık. Dost Kitabevi.

Şahbaz, S. (2007). Geçmişten Günümüze Kahvehaneler, Kahvehanelerin Sosyal Yaşamdaki Yeri ve Önemi, Aydın Merkez Örneği [Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi].

Toros, T. (1998). Kahvenin Öyküsü. İletişim Yayınları.

Ünver, A. S. (1962), Türkiye’de Kahve ve Kahvehaneler. Türk Etnografya Dergisi. 5.

Yıldız, M.C. (2016, 25-27 Mayıs). Türk Dünyasında Kahvehaneler. 3. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu, Bakü, Azerbaycan.

Yayınlanmış

2021-06-15