Eski Mısır tapınak ve piramitlerinin beden-mekân ilişki bağlamında fetiş nesnesine dönüşmesi

Yazarlar

Anahtar Kelimeler:

Mekân- Fetiş- Mısır Mimarisi- Beden-Mekân İlişkisi

Özet

Eski Mısır medeniyetinden günümüze ulaşan, anıt niteliğinde birçok eser gerek yapım tekniği gerekse yapılış amaçlarındaki gizemlerden dolayı geçmişten bugüne insanlar için merak konusu olmaya devam etmekte, çeşitli bilimsel platformlarda tartışılmaktadır. Mısır’da farklı dönemlerde ve boyutlarda inşa edilmiş çok sayıda tapınak ve piramit olduğu bilinmektedir. Bunlardan en bilinenleri arasında ibadet mekânı olarak tanrılara atfedilen Ebu Simbel ve Karnak tapınakları, piramit kurguları arasında ise Kahire’nin Giza bölgesinde yer alan piramit üçlemesi örnek gösterilebilir. Bu yapılar merkezinde biçimlenen araştırma makalesi, ele alınan mekânların görünen işlevlerinin dışında, ithaf edildikleri firavunlar için benliklerinden parçalar barındıran daha kutsal alanlar haline gelişinin anlatımına odaklanmaktadır. Manevi eksiklikleri doğrultusunda maddi arayışlar içerisinde olan bedenin, ilişki içerisinde olduğu mekânı nasıl fetiş nesnesine dönüştürebildiğini veriler doğrultusunda açıklamalar ile ortaya koymaya çalışmaktadır. Ayrıca bu araştırma, bahsedilen mekânların, kendilerine atfedilen kimlikler doğrultusunda hangi işlevlerde kullanıldığını, nasıl tanımlandığını ve bu tanımların yine mekânın kullanıcıları doğrultusunda nasıl başkalaşabileceğini kapsamaktadır. Araştırmada ilgili kavramları içeren, birçok farklı amaca hizmet ettiği öngörülen tapınak ve piramit yapıları ile bu yapıların barındırdığı kutsal nesnenin anlatımından yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda değerlendirilen kutsal yapıların inşa ediliş amaçlarındaki dini işlevlerin dışında atfedilen sahiplerinin benliklerini yücelten, manevi eksikliklerini tamamlayan ve tanımlayan bir yönünün de olduğu bulgularına ulaşılmıştır.

Referanslar

Akbaş, G. (2012). Mumyalama sanatı. Başkent Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi | Psikoloji Bölümü Eleştirel - Yaratıcı Düşünme ve Davranış Araştırmaları Laboratuvarı – PİVOLKA. (21), s. 12-13.

Akdeniz, M. G. (2016). Tarih öncesi ve ilk çağ mimarlığı. İdeal Kültür Yayıncılık.

Bektürk, B. (2019). Fetiş Nesnesinin Bir Tamamlayıcı Olarak Birey-Mekan İlişkisi İçerisindeki Oluşumu [Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.

Brewer, D. J., Teeter, E. (2017). Mısır ve Mısırlılar. Arkadaş Yayınevi.

Challaye, F. (1998). Dinler tarihi. Varlık Yayınları.

Çiçek, E. (2014). Eski Çağ’da Mısır (1-10. sülaleler dönemi siyasi tarih) [Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.

Erdem, T., Ergün, S. (2014). Fetiş ikame. Sel Yayıncılık.

Freud, S. (1999). Cinsellik üzerine. Öteki Yayınevi.

İnan, A. (1987). Eski Mısır tarih ve medeniyeti. Türk Tarih Kurumu Basımevi.

Konyar, E. (t.y.). Eski Mısır tarihi. İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi Ders Kitabı. http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/tarih_ao/emisirtarihi.pdf (26.08.2021).

Marx, K. (2011). Writings of the young Marx on philosophy and society. Hackett Publishing Company.

Öztürk, Ö. B. (2015). Fetiş nesnesinin tasarlama eylemindeki izdüşümleri üzerine bir deneme. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication – TOJDAC 5(3), 28-35.

Güleç Solak, S. (2017). Mekân-Kimlik Etkileşimi: Kavramsal ve Kuramsal Bir Bakış. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi – MANAS 6(1), 13-37.

Yayınlanmış

2021-12-01