İç mimarlık eğitiminde koruma bilinci kapsamında yeniden işlevlendirme: Paşalimanı Un Fabrikası örneği

Yazarlar

Anahtar Kelimeler:

İç mimari tasarım- Koruma- İşlevsel dönüşüm- Geçici konaklama

Özet

Yeniden işlevlendirme mimarların, iç mimarların, tasarımcıların mevcut yapıların korunması bilincine sahip olmaları açısından en önemli çalışma alanlarından biridir. İşlevini yitirmiş kültürel öneme sahip tarihi yapıların kent içinde hayat bulması, yeniden işlevlendirme ile mümkündür. Bu doğrultuda, kültür varlıklarının korunabilmesi ve gelecek kuşaklara aktarılabilmesi amacıyla Biruni Üniversitesi İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı, 2021-2022 Bahar Dönemi, İç Mimari Proje IV dersinin konusu geçici konaklama tasarımı olarak belirlenmiş ve proje alanı olarak İstanbul’da yer alan Üsküdar Paşalimanı Un Fabrikası verilmiştir. Çalışma kapsamında öğrencilerden, kent içinde atıl bir halde bulunan yapıyı, bulunduğu bölgenin kültürel ve sosyal gereksinimlerini gözeterek, geçici konaklama işleviyle tasarlamaları beklenmiştir. Proje stüdyosunda başarı göstermiş 21 öğrenci projesi içinden, 10 proje çalışmanın rastlantısal olmayan benzeşik örneklemini oluşturmak üzere seçilmiştir. Çalışmada, çift eksenli metodoloji kullanılmış ve nicel araştırma yöntemlerinden “nedensel karşılaştırma modeli” kullanılarak, belirlenen değerlendirme ölçütlerine, öğrenci çalışmalarının hangi ölçüde yaklaştıkları tablo üzerinden aktarılmıştır. Sonuç olarak, öğrenci çalışmaları değerlendirildiğinde, hem yapının bütünlüğünü gözeten hem de çağdaş öneriler getiren farklı tasarım yaklaşımlarının geliştirildiği ve koruma kavramının öneminin büyük ölçüde benimsendiği görülmüştür.

Referanslar

Ahunbay, Z. (2021). Tarihi çevre koruma ve restorasyon. Yem Yayınevi.

Ahunbay, Z., Köksal, T., (2006). İstanbul’daki endüstri mirası için koruma ve yeniden kullanım önerileri. itüdergisi/a mimarlık, planlama, tasarım, 5(2), 125-136.

Çekül Vakfı. (2010). Yerelden ulusala ulusaldan evrensele koruma bilincinin gelişim süreci, Tarihi Kentler Birliği, https://www.tarihikentlerbirligi.org/wp-content/uploads/KorumaBilinci-Ekitap.pdf (14.08.2023).

Erder, C. (2022). Tarihi çevre algısı. Yem Yayınevi.

Hasol, D. (2020). Ansiklopedik mimarlık sözlüğü. YEM Yayınları.

ICOMOS (Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi Türkiye Milli Komitesi). (2013). Türkiye mimari mirası koruma bildirgesi. ICOMOS. http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_tr0784192001542192602.pdf (14.08.2023).

ICOMOS (Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi Türkiye Milli Komitesi). (2018). Hakkında. ICOMOS. http://icomos.org.tr/?Sayfa=Icomos&dil=tr (12.08.2023).

Kariptaş, F. (2012). Üsküdar’da endüstri mirası örneği bir değirmen yapısı: Üsküdar Paşalimanı Değirmeni. Uluslararası Üsküdar Sempozyumu VII, İstanbul, Türkiye.

KTVKK. (1983). 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu. Mevzuat Bilgi Sistemi. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2863.pdf (14.08.2023).

Kuban, D. (1969). Modern restorasyon ilkeleri üzerine yorumlar, Vakıflar Dergisi, 8, 341-356. https://acikerisim.fsm.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11352/1633/Kuban.pdf?sequence=1&isAllowed=y (02.11.2023).

Terece, T., Gür, Ş. Ö. (2021). İşlevsel dönüşümde yaratıcılık. Yapı Dergisi, 467, 58-63.

Yüksel, Ş. (2020). Zaman ve mekân etkileşimleri: Mimari yansımalar. Yem Yayınevi.

Yayınlanmış

2023-11-30