Afet sonrası kullanılan geçici barınaklarda termal konforun sağlanmasına yönelik iyileştirme örnekleri
Anahtar Kelimeler:
Afet- Afet sonrası barınma- Geçici barınma ünitesi- Termal konforÖzet
Afet sonrası geçici barınaklarda kalan insanlar için küçük bir metrekarede yaşamanın yanı sıra yaz sıcağı ve kış soğuğu gibi iklimsel parametrelerle mücadele edebilmek ve iç ortam termal konfor şartlarını sağlayabilmek en temel gereksinimdir. Ancak kullanılan mevcut geçici barınma ünitelerinde bu koşullar tam manasıyla sağlanamamaktadır. Bu çalışmada Türkiye’de ve dünyada geçici barınma ünitelerinde termal konfor şartlarının iyileştirilmesi adına yapılmış çalışmalar incelenmiştir. Bu konuyla alakalı literatür taranmış, nicel ve nitel karma bir veri toplama yöntemi ile elde edilen veriler sistematik bir biçimde ortaya konulmuştur. Bu sayede afet sonrası süreçte kullanılan barınaklarla ilgili yeterli bilgi birikiminin oluşarak geçici barınma ünitelerinin tasarımında bütünleşik bir tasarım sürecinin oluşturulması ve mekânsal, teknik ihtiyaçların yanında iklimsel faktörler ve termal konfor şatlarının da göz önünde bulundurulmasına dikkat çekilmesi amaçlanmıştır. Bu hedeflerle ortaya konulmuş olan çalışmada, geçici barınma ünitelerinde iklimsel problemlerin giderilmesi ve termal konfor şartlarının sağlanması adına yapılmış çalışmalar dört başlık altında sınıflandırılmıştır. En ekonomik ve sürdürülebilir yaklaşımın mevcutta kullanılan geçici barınma ünitelerinin tasarım ve yapı kabuğu anlamında iklim bölgelerini de dikkate alarak güncellenmesinin en doğru yaklaşım olacağı sonucuna varılmıştır.
Referanslar
Acerer, S. (1999). Afet konutları sorunu ve deprem örneğinde incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü].
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD). (2015). Geçici Barınma Merkezlerinin Kurulması, Yönetimi ve İşletilmesi Hakkında Yönerge. İçişleri Bakanlığı.
Asfour, O. S. (2019). Learning from the past: Temporary housing criteria in conflict areas with reference to thermal comfort. International Journal of Disaster Risk Reduction, 38, 101206. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2019.101206
Bektaş, B. (2004). Kentsel rantlar bağlamında deprem riskinin ve planlama sonuçlarının analizi: Adapazarı örneği [Yüksek Lisans Tezi, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü].
Eltaweel, A., Saint, R., D’Amico, B., Pomponi, F. (2023). A parametric thermal analysis of refugees’ shelters using incremental design and affordable construction material. Energy and Buildings, 290, 113110. https://doi.org/10.1016/j.enbuild.2023.113110
Enginöz, E. B. (2005). Afet konutlarında mimari tasarım sürecinin kullanıcı ihtiyaçları bağlamında irdelenmesi [Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü].
Ergünay, O. (1996). Afet yönetimi nedir? Nasıl olmalıdır? TÜBİTAK Deprem Sempozyumu Bildiriler Kitabı, (s. 263-272.). TÜBİTAK Yayınları.
Ergünay, O. (1998). Acil yardım planlaması ve afet yönetimi. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü Yayınları.
Ervan, M. K. (1995). Acil durumlarda kullanılabilecek demontabl yapıların tasarım kriterlerinin belirlenmesine yönelik kavramsal bir model [Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi].
İlhan, H. B. (2010). Afet sonrası rehabilitasyon aşamasında barınma uygulamalarının sürdürülebilirlik doğrultusunda irdelenmesi [Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü].
Li, J., Foden, W. G., Chow S. K. W., To, L. S. (2024). Integrating sustainable and energy-resilient strategies into emergency shelter design. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 191, 113968. https://doi.org/10.1016/j.rser.2023.113968
Moran, F., Fosas, D., Coley, D., Natarajan, S., Orr, J., & Ahmad, O. B. (2021). Improving thermal comfort in refugee shelters in desert environments. Energy for Sustainable Development, 61, 28-45. https://doi.org/10.1016/j.esd.2020.12.008
Obyn, S., Moeseke, G., Virgo. V. (2015). Thermal performance of shelter modelling: Improvement of temporary structures. Energy and Buildings, 89, 170-182. https://doi.org/10.1016/j.enbuild.2014.12.035
Puspa, A. D., Budi, P., & Agus, H. (2019). Temporary Shelter Simulation Towards Effectiveness Value of OTTV and Thermal Comfort. ASEAN Journal on Science and Technology for Development, 36(3), 3. https://doi.org/10.29037/ajstd.582
Savaşır, K. (2008). Afet sonrası uygulanacak ve geçiciden kalıcıya dönüştürülecek konut tasarımları için Türkiye koşullarına uygun yapım sistemlerinin irdelenmesi [Doktora Tezi, Yapı Bilgisi Anabilim Dalı, Dokuz Eylül Üniversitesi].
Sphere Projesi. (2011). İnsani yardım sözleşmesi ve insani yardımda asgari standartlar. Sphere Standards. https://spherestandards.org/wp-content/uploads/2018/06/The_Sphere_Handbook_2011_Turkish.pdf (20.05.2024).
Silva, T., Vicente, R., Amaral, C., Figueiredo, A. (2016). Thermal performance of a window shutter containing PCM: Numerical validation and experimental analysis. Applied Energy, 179, 64-84. https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2016.06.126
Songür, D. (2000). Afet sonrası barınakların ve geçici konutların analizi ve değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü].
Şahiner, M. (2022). Afet sonrası konaklama tesislerinin enerji ihtiyacının giderilmesinde sürdürülebilir çözüm önerisi [Yüksek Lisans Tezi, Enerji Yönetimi Anabilim Dalı, KTO Karatay Üniversitesi].
Tan, A. Y. K., Tan, C. K. (2021). Thermal comfort performances of temporary shelters using experimental and computational assessments. Buildings 11, 655. https://doi.org/10.3390/buildings11120655
Taylan, S. (2018). Afet sonrası acil toplanma ve geçici barınma alanları standartlarının değerlendirilmesi (Çankırı ili örneği) [Yüksek Lisans Tezi, Afet Eğitimi ve Yönetimi Anabilim Dalı, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi].
Thapa, R., Rijal, H. B., Shukuya, M., Imagawa, H. (2019). Study on the wintry thermal improvement of makeshift shelters built after Nepal earthquake 2015. Energy and Buildings, 199, 62-71. https://doi.org/10.1016/j.enbuild.2019.06.031
Tuladhar, S., Jahn, J., Samuelson, H. (2019). Tempering the temporary: Improving thermal safety and comfort in relief shelters. Proceedings of the 16th IBPSA Conference, Rome, Italy. https://doi.org/10.26868/25222708.2019.211323
Türk Dil Kurumu (TDK). (t.y.). Afet. TDK Türkçe Sözlük.
Uzut, H. (2016). Deprem sonrası geçici barınma ünitelerinin görsel ve yarışma proje örnekleri üzerinden incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi, İçmimarlık Anabilim Dalı, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi].
Wang, C., Huang, X., Chen, H., & Liang, W. (2021). A Study for the Influence of the Location of PCMs Assembly System on Improving Thermal Environment inside Disaster-Relief Temporary Houses. Journal of Renewable Materials, 9(7), 1239-1252. https://doi.org/10.32604/jrm.2021.014746
Yu, Y., Long, E., Shen, Y., & Yang, H. (2016). Assessing the thermal performance of temporary shelters. Procedia Engineering, 159, 174-178. https://doi.org/10.1016/j.proeng.2016.08.152
İndir
Yayınlanmış
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 IDA: International Design and Art Journal
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License ile lisanslanmıtır.
IDA: International Design and Art Journal açık erişimli akademik bir dergidir. Kabul edilen makalelerin tüm yayın hakları IDA: International Design and Art Journal'a devredilmiş sayılır. Makaleler başka bir yerde yayınlanamaz, kopyalanamaz ve referans göstermeden kullanılamaz.
IDA: International Design and Art Journal Creative Commons Atıf-GayriTicari-AynıLisanslaPaylaş 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.
