İç mimarlık lisans eğitiminde yer alan iş sağlığı ve güvenliği dersine bakış

Beyza Nur Azmanoğlu; İrem Zülal Karabina; Şengül Yalçınkaya

Yazarlar

Beyza Nur Azmanoğlu Karadeniz Teknik Üniversitesi https://orcid.org/0009-0004-9165-5674
İrem Zülal Karabina Karadeniz Teknik Üniversitesi https://orcid.org/0009-0000-6632-7610
Şengül Yalçınkaya Karadeniz Teknik Üniversitesi https://orcid.org/0000-0003-1629-6443

Anahtar Kelimeler:

İSG- İç mimarlık- Eğitim- Müfredat analizi

Özet

İş sağlığı ve güvenliği (İSG) ile iç mimarlık, mekânların kullanıcı için güvenli, sağlıklı ve ergonomik biçimde tasarlanmasını zorunlu kılan ve birbirini tamamlayan disiplinlerdir. İç mimarlık eğitiminde İSG’nin yer alması, öğrencilerin yalnızca estetik ve işlevsellik değil, aynı zamanda insan sağlığı ve güvenliği açısından bilinçli tasarımlar yapmasını sağlar. Bu araştırmada, Türkiye’deki iç mimarlık bölümlerinde verilen İSG derslerinin mevcut durumu içerik analizi tekniği kullanılarak incelenmiştir. Araştırma kapsamında, 208 üniversite içerisinden iç mimarlık veya iç mimarlık ve çevre tasarımı bölümü bulunan 76 üniversite değerlendirilmiş, bunlardan 35’inde İSG derslerine yer verildiği tespit edilmiştir. Veri kaynağı olarak üniversitelerin web sayfalarında yayımlanan ders bilgi paketleri (amaç, öğrenme çıktıları, içerik ve haftalık ders programları) kullanılmıştır. İçerik analizi sonucunda, İSG dersleri sekiz ana tema altında sınıflandırılmıştır. Bulgularda, ders içeriklerinin mevzuat ve teorik bilgiler etrafında yoğunlaştığı, ancak tasarımsal etmenler, ergonomi, kimyasal ve biyolojik riskler konularının yetersiz ele alındığı görülmüştür. Bu durum, iç mimarlık öğrencilerinin çalışma hayatında karşılaşabilecekleri riskleri öngörme ve güvenli mekânlar tasarlama yetkinliklerini sınırlamaktadır. Sonuçlar, İSG derslerinin daha kapsamlı, uygulamalı ve multidisipliner bir yapıya kavuşturulması gerektiğini göstermektedir. Ders içeriklerinin, teorik bilgi ile pratik uygulamaları bütünleştiren bir formatta yeniden yapılandırılması önerilmektedir. Bu doğrultuda, İSG eğitiminin iç mimarlık müfredatındaki konumu güçlendirilmeli, dersler bir zorunluluk değil, mesleki bilinç oluşturmanın aracı olarak ele alınmalıdır.

Referanslar

Akkaya, M. A. (2017). Bilgi merkezlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin önemi ve uygulanabilirliğine ilişkin bir durum değerlendirmesi. Türk Kütüphaneciliği, 31(4), 501-519. https://doi.org/10.24146/tkd.2017.23

Bhagawati, B. (2015). Basics of occupational safety and health. Journal of Environmental Science. Toxicology and Food Technology, 9(8), 91-94.

Ceylan, H. (2012). Türkiye’deki iş sağlığı ve güvenliği eğitimi sorunlar ve çözüm önerileri. Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges), 2(2), 94-104. https://doi.org/10.1501/OTAM_0000000514

Çiçek, Ö., Öçal, M. (2016). Dünyada ve Türkiye’de iş sağlığı ve iş güvenliğinin tarihsel gelişimi. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 5(11), 106-129.

Güler, M., Derin, K. H., Şahin, L. (2018). İş sağlığı ve güvenliği kültürü ve eğitimi ilişkisi. İş ve Hayat, 4(8), 311-348.

Hepkul, A. (2002). Bir sosyal bilim araştırma yöntemi olarak içerik analizi. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 1-12.

Koçak, O., Koray, N. (2018). Avrupa Birliği uygulamaları ve Türkiye’ye yansımaları: İş sağlığı ve güvenliği. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(15), 1779-1811.

Martín, A. E., Severino, M. J. & Rodríguez, A. R. (2012, 16-19 Nisan). Health and safety in construction: Subject pending to be included in the curriculum of architecture in Spain, and lack of regulations from the professional association of architects regarding the documentation needed in the building implementation project. Proceedings of the XXXVIII IAHS World Congress, Istanbul, Turkey

Oral, T., & Bekman, F. B. (2021). İnsan sağlığı hizmetleri çalışanlarının maruz kaldığı meslek hastalığı etkenlerinin İSG kapsamında incelenmesi. Genel Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 133-144.

Pala, K. (2005). ISG politikası ve güvenlik kültürü. İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, 5(25), 18-22.

Sönmez, G. (2021). Yükseköğretim kurumlarında zorunlu olarak okutulan iş sağlığı ve güvenliği dersleri için müfredat önerisi. İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 147-162.

Topgül, S., Alan, Ç. (2017). Öğrencilerin iş güvenliği ve iş güvenliği eğitimi algısının değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 587-598.

Ulukan, Ş. E. (2015). Sağlık ve güvenliği tasarlamak. Mimarlık Dergisi, 384.

Ustaoğlu, E. (2020). Eğitim kurumlarında iş sağlığı ve güvenliği üzerine bir çalışma [Yüksek lisans tezi, Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü].

Ünver, M. (2013). İş sağlığı ve güvenliğinde çok ölçütlü karar verme yöntemi uygulaması [Yüksek Lisans Tezi, Karabük Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü].

Yalçınkaya, Ş., Karabina, İ. Z. (2024). Türkiye’deki iç mimarlık bölümlerinde verilen iş sağlığı ve güvenliği dersine bakış. Yaşar, D. (Ed.), İç Mimarlık Çalışmaları (s. 38-56). Yaz Yayınları.

Yalçınkaya, Ş., Tunar, E. (2024). İç mimarlık perspektifinden çalışma ortamlarındaki risk ve tehlikeler. 8gen-Art, 4(1), 1-10.

Yalçınkaya, Ş., Yalçınkaya, B. (2024a). Türkiye’de mimarlık alanındaki tez çalışmalarında iş sağlığı ve güvenliğine yaklaşımlar. Baltezarević, R. (Ed.), 6th International Black Sea Modern Scientific Research Congress (s. 1704-1714). Karadeniz Teknik Üniversitesi.

Yalçınkaya, Ş., Yalçınkaya, B. (2024b). İç mimarlık öğrencilerinin iş sağlığı ve güvenliği konusunda farkındalık düzeyleri. Baltezarević, R. (Ed.), 6th International Black Sea Modern Scientific Research Congress (s. 1715-1724). Karadeniz Teknik Üniversitesi.

Yıldırım, E. (2010). İşçi sağlığı ve iş güvenliğinde eğitimin rolü ve işgörenlerin işçi sağlığı ve iş güvenliği eğitimi konusundaki bilinç düzeylerini ölçmeye yönelik bir araştırma [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü].

Yılmaz, F. (2009). İş sağlığı ve güvenliği’nde okul eğitiminin önemi: Modern örnekler ışığında iş sağlığı ve güvenliği lisans eğitiminin ülkemizde uygulanabilirliği. Kamu-İş Dergisi, 11(1), 107-138.

Yükseköğretim Kurulu. (2024). Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi (YÖK İstatistikleri). Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı. https://istatistik.yok.gov.tr/ (01.05.2024).

İç mimarlık lisans eğitiminde yer alan iş sağlığı ve güvenliği dersine bakış

Yazarlar

Anahtar Kelimeler:

Özet

Referanslar

İndir

Yayınlanmış

Sayı

Bölüm

Lisans

Bilgi

Dil