Dijital görselleştirme araçlarıyla yapılan iç mekân tasarımları ve uygulamalarının kullanıcıların algısal performansları üzerindeki etkileri
Anahtar Kelimeler:
Digital Visualization- Interior- User’s Perception- Gender- EducationÖzet
Bu çalışma dijital görselleştirme araçlarıyla yapılan iç mekân tasarımları ve bu tasarımların uygulama sonrası durumlarının kullanıcıların algısal performansları üzerindeki etkilerine odaklanmaktadır. Dijital tekniklerle üretilen mekân görselleri ile bu tasarımların uygulamaları sonrasındaki durumları arasındaki farklılıklar ve bu farklılıkların sebeplerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Konya’da faaliyet gösteren iç mimarlık ofislerinin tasarlayıp ürettiği 10 farklı mekân seçilmiştir. Deney 148 üniversite öğrencisi ile gerçekleştirilmiş ve deneklerin dijital ve gerçek mekânlar arasındaki algısal farklılıkları değerlendirmeleri sağlanmıştır. Araştırma sonucunda; dijital teknikler ile mekân görselleri üretilirken sıklıkla kullanılan efektler (geniş açı, ışık şiddeti ve aydınlatma) ve tasarım tercihlerinin (donatı / aksesuar, malzeme / yüzey kaplama ve renk) mekânların daha etkili gösterilmesinde kullanıldığı ortaya çıkmıştır. Görselleştirmeleri yapılan mekânların gerçekte uygulandıktan sonra aynı algısal etkiye sahip olamadığı tespit edilmiştir. Bununla beraber lisans eğitimi alan bireylerin, gerçek ve dijital mekânları, ön lisans eğitimi alan bireylere oranla daha olumsuz değerlendirdikleri ve alınan eğitim süresi arttıkça bireylerin mekânları daha eleştirel değerlendirdikleri görülmüştür. Ayrıca kadınların erkeklere oranla mekânları daha olumsuz değerlendirdikleri tespit edilmiştir.
Referanslar
Akmehmet, V. (2006). Bilgisayar ortamında modelleme ve görselleştirmede verim artırımına yönelik değerlendirmeler. [Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi].
Baniani, M. & Yamamoto, S. (2014). A comparative study on correlation between personal background and interior color preference. Color Research and Application, 40(4), 416-424.
Baskaya, A., Wilson, C., Ozcan, Y. Z. & Karadeniz, D. A. (2006). Study in reestablishin the corporate identity of a post office institution with genderrelated differences in perception of space. Journal of Architecturaland Planning Research, 23, 43-59.
Başbuğ, E. (2000). Bilgisayar teknolojisindeki gelişmelerin mimari malzeme teknolojisine etkileri [Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi].
Berlyne, D. E. (1974). Studies in the new experimental aesthetics. The American Journal of Psychology, 3(1975), 520-522.
Cronbach, L. J. (1951). Coefficient Alpha and the internal structure of tests. Psychometrika, 16 (3), 297-334.
Çağatay, K., Hidayetoğlu, M.L. & Yıldırım, K. (2017). Lise koridor duvarlarında kullanılan renklerin öğrencilerin algısal değerlendirmeleri üzerindeki etkileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2), 466-479.
Ertürk, S. (1983). Mimari mekânların algılanması üzerine deneysel bir çalışma. [Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi].
Fiedler, F. E. (1985). The leadership game: Matching the man to the situation, In Gibson, J. W. And Hodgetts, R. M. (Eds.) Readings and Exercises in Organizational Communication. Academic Press.
Green, K. S. (1999). Blue Versus Periwinkle: Color identification and gender, Perceptual and Motor Skills, 80(1), 21-32.
Hidayetoğlu, M. L. (2010). Üniversite eğitim yapılarının iç mekânlarında kullanılan renk ve ışığın mekânsal algılama ve yön bulmaya etkileri. [Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi].
İmamoğlu, V. (1980). Binalara ilişkin zihinsel plan, kullanım ve değerlendirme-ODTÜ kampüsünden iki görgülü araştırma örneği. Kelaynak Yayınevi.
Kaplan, R. M. & Saccuzzo, D. P., (2009). Psychological testing: Principles, applications, and issues, cengage learning. Ninth Edition. CENGAGE Learning Custom Publishing.
Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık.
Koyuncu, Ö. (2018). Dijital görselleştirme araçlarıyla yapılan iç mekân tasarımları ve uygulamalarının kullanıcıların algısal performansları üzerindeki etkileri. [Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi].
Küçük, A. (2007). Mimari tasarım sürecinde geleneksel mimari ifadeye sanal ortam ifade araç ve tekniklerinin etkisi. [Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi].
McKinley, R. K., Manku-Scott, T., Hastings, A. M., French, D. P. & Baker, R. (1997). Reliability and validity of a new measure of patient satisfaction with out of hours primary medical care in the United Kingdom: Development of a patient questionnaire, BMJ, 314, 193–198.
Müezzinoğlu, M. K., Hidayetoğlu, M. L. & Yıldırım, K. (2021). The effects of light color temperatures on students' perceptual evaluations in design studios. Color Research & Application. https://doi.org/10.1002/col.22654
Osmann, J. P. (2002). Using desktop virtual environment to ınvestigate the role of landmarks. Computers in Behavior, 18, 427-436.
Osmann, P.J. & Berendt, B. (2002). Investigating distance knowledge using virtual environments. Environments and Behavior, 34(2), 178-193.
Panayides, P. (2013). Coefficient Alpha: Interpret With Caution, Europe’s Journal of Psychology, 9(4), 687-696.
Tlauka, M. & Wilson, P.N. (1996). Orientation - free representation from navigation through a computer - simulated environment. Environment and Behavior, 28(5), 647-664.
Whitfield, A. (1984). Individual differences in evaluation of architectural colour: Categorization effects. Perceptual and Motor Skills, 59(1), 183-186.
Witmer, B.G., Bailey, J.H. & Knerr, B.W. (1996). Virtual spaces and real world places: Transfer of route knowledge. Int. J. Human – Computer Studies, 45(4), 413-428.
Yildirim, K. & Akalin-Baskaya, A. (2007). Perceived crowding in a café-restaurant with different seating densities. Building and Environment, 42(9), 3410-3417.
Yildirim, K. & Hidayetoglu, M. L. (2008). Effects of theved areas in the main living rooms of apartment housing on user perce locations of corruptions. G.U. Journal of Science, 21(2), 51-63.
Yildirim, K., Akalin-Baskaya, A. & Hidayetoglu, M. L. (2007). Effects of indoor color on mood and cognitive performance. Building and Environment, 42(9), 3233-3240.
Yildirim, K., Cagatay, K. & Hidayetoglu, M.L. (2015). The effect of age, gender and education level on customer evaluations of retail furniture store atmospheric attributes. International Journal of Retail & Distribution Management, 43(8), 712-726.
Yildirim, K., Capanoglu, A., Cagatay, K. & Hidayetoglu, M.L. (2012). Effect of wall colour on the perception of hairdressing salons. JAIC-Journal of the International Colour Association, 7, 51-63.
İndir
Yayınlanmış
Sayı
Bölüm
Lisans
IDA: International Design and Art Journal açık erişimli akademik bir dergidir. Kabul edilen makalelerin tüm yayın hakları IDA: International Design and Art Journal'a devredilmiş sayılır. Makaleler başka bir yerde yayınlanamaz, kopyalanamaz ve referans göstermeden kullanılamaz.
IDA: International Design and Art Journal Creative Commons Atıf-GayriTicari-AynıLisanslaPaylaş 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.
